Media „społecznościowe” jako media masowe –
perspektywa filozoficzna
Więcej
Ukryj
1
Instytut Nauk o Komunikacji
Społecznej i Mediach, Wydział Politologii i Dziennikarstwa Uniwersytetu Marii Curie-
Skłodowskiej w Lublinie
Data publikacji: 07-03-2025
Studia Politologiczne 2025;75
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Celem artykułu jest dyskusja z tezą, wedle której z nowymi cyfrowymi praktykami
medialnymi wiąże się zupełnie nowy, lepszy typ politycznej aktywności. Rozważam
więc następujący problem: czy z tzw. nowymi mediami (zwłaszcza z różnego rodzaju
serwisami „społecznościowymi”) nie wiążemy zbyt wielu nadziei na demokratyzację życia
społecznego. Mówiąc o „demokratyzacji” mam na myśli dwie potencjalności tkwiące
w nowych technologiach cyfrowych: dialogiczność oraz transparentność. Te dwie cechy
nie występowały w dyskursywnych (tutaj: jednokierunkowych) przekazach mediów
tradycyjnych (prasa) i elektronicznych (radio, telewizja). A to właśnie w technicznych
możliwościach i wyobrażeniach z nimi związanych tkwią źródła stanowisk głoszących
występowanie jakościowych różnic między efektami tradycyjnego komunikowania
masowego i nowej komunikacji „społecznościowej”. Refleksje te prowadzę, sięgając do
XX-wiecznej tradycji filozofii mediów i polityki (m.in. Viléma Flussera, pierwszego pokolenia
szkoły frankfurckiej, Petera Sloterdijka, Marka Lilli, Régisa Debraya).
INFORMACJE O RECENZOWANIU
Sprawdzono w systemie antyplagiatowym
REFERENCJE (40)
1.
Belting H., Antropologia obrazu: szkice do nauki o obrazie, przeł. M. Bryl, Kraków 2007.
2.
Braidotti R., Po człowieku, przeł. J. Bednarek i A. Kowalczyk, Warszawa 2014.
3.
Charli D’Amelio CRIES After Losing 1 MILLION Followers Because of THIS, wideo w serwisie YouTube na kanale „Entertainment Tonight”,
https://www.youtube.com/watch?... (31.08.2024).
4.
Chmielewski A., Post-prawda i populizm prawdziwościowy, «Odra» 2017, nr 1.
5.
Dąbrowska I., Instagram w procesie zarządzania wizerunkiem – przykład profilu Mama Ginekolog, «Mediatization Studies» 2022, nr 6.
6.
Debray R., Wprowadzenie do mediologii, przeł. A. Kapciak, Warszawa 2010.
8.
Fiske J., Zrozumieć kulturę popularną, przeł. K. Sawicka, Kraków 2010.
9.
Flusser V., Into the Universe of Technical Images, trans. N.A. Roth, Minneapolis–London 2011.
10.
Flusser V., Komunikologia. Mutacja w relacjach międzyludzkich?, przeł. P. Wiatr, Warszawa 2024.
11.
Flusser V., Post-History, trans. R. Maltez Novaes, Minneapolis 2013.
12.
Foucault M., Porządek dyskursu, przeł. M. Kozłowski, słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2002.
13.
Hauben M., Hauben R., Netizens. On the History and Impact of Usenet and the Internet, IEEE Computer Society Press, Los Alamitos 1997.
14.
Horkheimer M., Adorno T.W., Przemysł kulturalny, [w:] M. Horkheimer, T.W. Adorno, Dialektyka oświecenia, przeł. M. Łukasiewicz, Warszawa 1994.
15.
Hudzik J.P., Wykłady z filozofii mediów. Podstawy nauk o komunikowaniu, Warszawa 2017.
16.
Jakobson R., Poetyka w świetle językoznawstwa, «Pamiętnik Literacki» 1960, nr 2/52.
17.
Kalpokas I., A Political Theory of Post-Truth, Palgrave Macmillan 2019.
18.
Lakomy M., Demokracja 2.0. Interakcja polityczna w nowych mediach, Wydawnictwo WAM, Kraków 2013.
19.
Lilla M., Koniec liberalizmu, jaki znamy. Requiem dla polityki tożsamości, przeł. Ł. Pawłowski, Warszawa 2018.
20.
Lyotard J.-F., Kondycja ponowoczesna. Raport o stanie wiedzy, przeł. M. Kowalska i J. Migasiński, Warszawa 1997.
21.
Manovich L., Język nowych mediów, tłum. P. Cypryański, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2006.
22.
Mazurek K., Facebook. Od portalu społecznościowego do narzędzia polityki, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2018.
23.
Media społecznościowe. Dialog w cyberprzestrzeni, t. 1, red. K. Doktorowicz, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2016.
25.
Nowak J., Aktywność obywateli online, Lublin 2011.
26.
Nowak J., Polityki sieciowej popkultury, Lublin 2017.
28.
Pawelczyk P., Jakubowski J., «Postprawda» i nowe media. Czy potrzebujemy «postprawdy»?, «Środkowoeuropejskie Studia Polityczne» 2017, nr 1.
29.
Pływaczewski W., Duda M. (red.), Mowa nienawiści a prawo na tle współczesnych zjawisk społeczno-politycznych, UWM & Fundacja Forum Dialogu Publicznego, Olsztyn 2017.
30.
Sartori G., Homo videns. Telewizja i posmyślenie, przeł. J. Uszyński, Warszawa 2007.
31.
Schopenhauer A., W poszukiwaniu mądrości życia. Parerga i Paralimponema. Drobne pisma filozoficzne, t. II, przeł. J. Garewicz, Wydawnictwo Antyk, Kęty 2004.
32.
Sloterdijk P., Kryształowy pałac. O filozoficzną teorię globalizacji, przeł. B. Cymbrowski, Warszawa 2011.
33.
Sloterdijk P., Pogarda mas. Szkic o walkach kulturowych we współczesnym społeczeństwie, przeł. B. Baran, Warszawa 2012.
35.
Weibel P., Od mediów mechanicznych do mediów społecznych, przeł. W. Namierowski, [w:] P. Celiński (red.), Mindware. Technologie dialogu, Lublin 2012.
37.
Wiatr P., Dialektyka komunikacji: dyskurs i dialog. Viléma Flussera komunikologiczna diagnoza polityki, «Kultura – Media – Teologia» 2015, nr 2 (21).
38.
Wiatr P., W cieniu posthistorii – wprowadzenie do filozofii Viléma Flussera, Toruń 2018.
39.
Zawojski P., Cyberkultura. Syntopia sztuki, nauki i technologii, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2018.
40.
Zuboff Sh., Wiek kapitalizmu inwigilacji: walka o przyszłość ludzkości na nowej granicy władzy, przeł. A. Unterschuetz, Poznań 2020.