Wpływ postaw i zachowań na losy
policjantów więzionych w obozie
ostaszkowskim
Więcej
Ukryj
1
Wyższa Szkoła Policji w Szczytnie
Data publikacji: 16-12-2019
Studia Politologiczne 2019;51
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Artykuł poświęcony jest postawom i zachowaniom funkcjonariuszy Policji Państwowej,
którzy po 17 września 1939 r. dostali się do niewoli w Związku Radzieckim i zostali
uwięzieni w obozie ostaszkowskim. Ukazuje ich ewolucję, będącą następstwem
wewnętrznego systemu prawnego obowiązującego w tym państwie, przejawiającego się w niechętnym podejściu władz radzieckich do wszelkiej działalności jeńców.
Wskazuje z jednej strony, towarzyszące jeńcom-policjantom prawie przez cały okres
pobytu w obozie, podstawowe czynniki mające wpływ na kształtowanie postaw
i zachowań w odniesieniu do jenieckiej społeczności i indywidualnie do każdego
jeńca; z drugiej strony, szczegółowe czynniki, które w sposób bezpośredni wpływały
na postawy i zachowania poszczególnych jeńców-policjantów oraz tworzone przez
nich grupy. Artykuł wskazuje także na formy zmiany postaw obecnych u większości
jeńców, w tym te, które zdeterminowały ich dalsze losy.
INFORMACJE O RECENZOWANIU
Sprawdzono w systemie antyplagiatowym
REFERENCJE (34)
1.
Archiwum Akt Nowych, sygn. R-156.
2.
Archiwum Wschodnie, sygn. II/2769; sygn. II/2763; sygn. ZS 53.
3.
Aronson E., Wilson T.D., Alert R.M., Psychologia społeczna. Serce i umysł, Poznań 1997.
4.
Bator F., Pamiętnik, Część I: 28 sierpnia 1939 – 29 kwietnia 1940, [w:] P. Majer, A. Misiuk (red.), Losy policjantów polskich po 1 września 1939. Studia i materiały, Szczytno 1996.
5.
Böner G., Wänke M., Postawy i zmiana postaw, Gdańsk 2004.
6.
Fałdowska M., Jeńcy wojenni zmarli w obozach: kozielskim, starobielskim, ostaszkowskim i griazowieckim w latach 1939–1941, „Doctrina: Studia Społeczno-Polityczne” 2014, nr 10.
7.
Fałdowska M., Myśl o „pobiegu”. Ucieczki z obozów specjalnych NKWD ZSRR, „Doctrina: Studia Społeczno-Polityczne” 2012, nr 9.
8.
Fałdowska M., Obóz polskich jeńców wojennych w Kozielsku (wrzesień 1939 – maj 1940), Siedlce 2013.
9.
Fałdowski M., Zagłada polskich policjantów więzionych w obozie specjalnym NKWD w Ostaszkowie (wrzesień 1939 – maj 1940), Szczytno 2016.
10.
Fidelus A., Postawy społeczne jako element kapitału społecznego a proces readaptacji społecznej skazanych, „Forum Pedagogiczne UKSW” 2011, nr 1.
11.
Gałek B., Starobielsk: obóz jeniecki NKWD, wrzesień 1939 – maj 1940, Warszawa 2014.
12.
Gasztold T., Działalność kulturalna jeńców polskich w niemieckich i sowieckich obozach, [w:] E. Nowak (red.), Niemiecki i Radziecki system jeniecki w latach II wojny światowej. Podobieństwa i różnice, materiały z konferencji naukowej 5 czerwca 1997 r., Opole 1997.
13.
Gasztold T., Życie oświatowo-kulturalne w obozach polskich jeńców w ZSRR [Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich](1939–1947). Studia i Materiały, z. 49, Warszawa 1994.
14.
Głowacki A., Jeńcy polscy w ZSRR wrzesień 1939 – lipiec 1941, „Wojskowy Przegląd Historyczny” 1992, nr 3.
15.
Grudzińska-Gros I., Gros J. T. (wybór i oprac.), „W czterdziestym nas, matko, na Sybir zesłali…” Polska a Rosja 1939–1942, Londyn 1983.
16.
Honka N., Życie religijne polskich jeńców wojennych w niewoli niemieckiej i radzieckiej, [w:] E. Nowak (red.), Niemiecki i Radziecki system jeniecki w latach II wojny światowej. Podobieństwa i różnice, materiały z konferencji naukowej 5 czerwca 1997 r., Opole 1997.
17.
Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, Kol. 12/5c; Kol. 12/4, Kol. 12/15a.
18.
Jaczyński S., Obóz w Griazowcu, [w:] S. Jaczyński (red.), Obozy jenieckie NKWD IX 1939 – VIII 1941, Warszawa 1995.
19.
Jaczyński S., Ocaleni z zagłady katyńskiej. Losy oficerów polskich ocalałych z masakry katyńskiej, Warszawa 2012.
20.
Jaczyński S., Zagłada oficerów Wojska Polskiego na Wschodzie: wrzesień 1939 – maj 1940, Warszawa 2006.
21.
Katyń. Dokumenty zbrodni, t. 1, Jeńcy nie wypowiedzianej wojny, sierpień 1939 – marzec 1940, Warszawa 1995.
22.
Katyń. Dokumenty zbrodni, t. 2, Zagłada, marzec – czerwiec 1940, Warszawa 1998.
23.
Katyń. Dokumenty zbrodni, t. 3, Losy ocalałych, lipiec 1940 – marzec 1943, Warszawa 2001.
24.
Katyń. Dokumenty zbrodni, t. 4, Echa Katynia, kwiecień 1943 – marzec 2005, Warszawa 2006.
25.
Katyń. Relacje, wspomnienia, publicystyka, wstęp i oprac. A.L. Szcześniak, Warszawa 1989.
26.
Mądrzycki T., Psychologiczne prawidłowości kształtowania się postaw, warszawa 1977.
27.
Nastarowicz S., Mojej wrześniowej wojny – 99 dni, „Przegląd Policyjny” 1992, nr 4.
28.
Piskunowicz H., Obóz w Ostaszkowie, [w:] S. Jaczyński (red.), Obozy jenieckie NKWD IX 1939–VIII 1941, Warszawa 1995.
29.
Rozstrzelani w Twerze: alfabetyczny spis 6314 jeńców polskich z Ostaszkowa rozstrzelanych w kwietniu – maju 1940 i pogrzebanych w Miednoje, według źródeł sowieckich i polskich, Warszawa 1997, Indeks Represjonowanych, t. III.
30.
Siemaszko Z.S., Jeńcy z Pawliszczew Boru, „Zeszyty Historyczne” (Paryż) 1996, z. 118.
31.
Toczewski A., Wymiana polskich jeńców wojennych pomiędzy ZSRR i III Rzeszą w okresie II wojny światowej, „Łambinowicki Rocznik Muzealny” 1992, t. 15.
32.
Wołk-Jezierska W., Kulisy zbrodni katyńskiej, Wrocław 2005.
33.
Zbrodnia katyńska. Bibliografia 1940–2010, oprac. i red. I. Kowalska, E. Pawińska, wstęp M. Tarczyński, Warszawa 2010.
34.
Zdrojewski Z.S.M., Ocaleni z katyńskich grobów, Pelpin–Łódź–Warszawa–Orchard Lake 2002.