Teoria i historia monopolu na władzę w demokracji
Więcej
Ukryj
1
Wydział Politologii i Dziennikarstwa, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
Data publikacji: 28-05-2020
Studia Politologiczne 2020;55
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Artykuł dotyczy źródeł i mechanizmów monopolizacji władzy w demokracji. Skąd roszczenia wybrańców ludu do wyłącznego prawa do sprawowania władzy? Autor broni dwóch tez i szuka dla nich potwierdzenia zarówno w historii teoretycznych opracowań demokracji, jak i jej politycznych adaptacji. Pierwsza głosi, że roszczenia te są prowokowane przez samą ideę demokracji – są jej strukturalną właściwością, i decydują o jej farmakonicznym działaniu, ponieważ – to teza druga – opiera się ona na figurze pojęć przeciwstawnych typu egalitaryzm vs. elitaryzm, władza ludu vs. władza kapitału oraz wszelkich od nich pochodnych. Demokracja, jako lekarstwo, w sensie: środek na osiągnięcie równości, wolności czy sprawiedliwości, potrafi dlatego jednocześnie zatruć te wartości na śmierć. Generuje nierówności i dyskryminuje tych, których odgranicza od siebie. Wszelkie treściowe wypełnienia jej formalnych wartości są dla niej zgubne. Ma tendencje do przechodzenia w jakąś formę autorytaryzmu, fundamentalizmu lub totalitaryzmu.
INFORMACJE O RECENZOWANIU
Sprawdzono w systemie antyplagiatowym
REFERENCJE (35)
1.
Arystoteles, Etyka nikomachejska, przekł. I wstęp. D. Gromska, Warszawa 1982.
2.
A. Badiou, A. Finkielkraut, Dawni kontestatorzy. O aktualności sporów wokół Maja ’68, przekł. W. Dłuski, «Przegląd Polityczny» 2018, nr 148.
3.
Z. Bauman, Retrotopia. Jak rządzi nami przeszłość, przekł. K. Lebek, Warszawa 2018.
4.
S. Benhabib, Die Krise des Nationalstaats und die Grenzen des Demos, aus dem Amerikanischen von L. Rensmann, „DZPhil“ 2005, nr 53, Berlin.
5.
W. Brown, Undoing the Demos: Neoliberalism’s Stealth Revolution, New York 2015.
6.
M. Bucholc, Obcy świat teraźniejszości, «Przegląd Polityczny» 2013, nr 118.
7.
C. Crouch, Post-Democracy, Cambridge 2004.
8.
A.A. Dahl, O demokracji, przekł. M. Król, Kraków 2000.
9.
G. Deleuze, F. Guattari, Co to jest filozofia?, przekł. P. Pieniążek, Gdańsk 2000.
10.
G. Deleuze, F. Guattari, Kafka. Ku literaturze mniejszej, przekł. A.Z. Jaksender i K.M. Jak- sender, Kraków 2016.
11.
J. Derrida, Farmakon, przekł. K. Matuszewski, [w:] tenże, Pismo filozofii, wybór i przed- mowa B. Banasiak, Kraków 1993.
12.
C. Guarnieri, P. Pederzoli, The Power of Judges: A Comparative Study of Courts and Democracy, Oxford 2012.
13.
A. Heller, F. Fehér, Dialog między Starym a Nowym Światem, przekł. W. Bulira, [w:] A. Heller, Eseje o nowoczesności, Red. nauk. J.P. Hudzik, współp. red. i słowo wstępne W. Bulira, Toruń 2012.
14.
Th. Hobbes, Lewiatan, czyli materia, forma i władza państwa kościelnego i świeckiego, przekł. C. Znamierowski, Warszawa 2009.
15.
J.P. Hudzik, Czy polityka ma coś wspólnego z estetyką?, «Teksty Drugie» 2010, nr 3 (123).
16.
J.P. Hudzik, Teoria polityki w ruchu, [w:] J. Nocoń (red.), Zagadnienia teorii polityki, Gdańsk 2017.
17.
F. Jameson, An American Utopia, [w:] S. Žižek (red.), An American Utopia. Dual Power and the Universal Army, London – New York 2016.
18.
B. Kaczmarek, Wartości a interesy. Kilka uwag o tożsamości lewicy, «Studia Politologiczne» 2009, vol. 14.
19.
I. Kant, Do wiecznego pokoju. Projekt filozoficzny, [w:] tenże, O porzekadle: To może być słuszne w teorii, ale nic nie jest warte w praktyce. Do wiecznego pokoju. Projekt filozoficzny, oprac. i wstęp H.F. Klemme, przekł. i przedm. M. Żelazny, Toruń 1995.
20.
R. Koselleck, Semantyka historyczna, wyb. i oprac. H. Orłowski, przekł. W. Kunicki, Poznań 2012.
22.
I. Krastew, M. Król, Sh. Banderia, T. Synder, O nieliberalnej demokracji. Debaty Tischne- rowskie – Reaktywacja!, «Kultura Liberalna»,
https://kulturaliberalna.pl/20... nieliberalnej-demokracji-debaty-tischnerowskie-reaktywacja/ (31.07.2019).
23.
E. Laclau, Ch. Mouffe, Hegemonia i socjalistyczna strategia. Przyczynek do projektu radykalnej polityki demokratycznej, przekł. S. Królak, Wrocław 2007.
24.
D.A. Lake, M.A. Baum, The Invisible Hand of Democracy. Political Control and the Provision of Public Services, «Comparative Political Studies» 2001, vol. 34, nr 6.
25.
M.P. Markowski, O reprezentacji, [w:] Kulturowa teoria literatury. Główne pojęcia i problemy, red. M.P. Markowski i R. Nycz, Kraków 2006.
26.
Monteskiusz, O duchu praw, przekł. T. Boy-Żeleński, Warszawa 2002. Th. Piketty, Kapitał w XXI wieku, przekł. A. Bilik, Warszawa 2015.
27.
A. Rakowska-Trela, Sądy i sędziowie wobec niedemokratycznych przemian, «Studia Politologiczne» 2018, vol. 47.
28.
J. Rancière, Nienawiść do demokracji, przekł. M. Kropiwnicki, Warszawa 2008.
29.
J.-J. Rousseau, Umowa społeczna, [w:] tenże: Umowa społeczna oraz Uwagi o rządzie pol- skim…, przekł. B. Baczko i in., Warszawa 1966.
30.
C. Schmitt, Duchowa i historyczna sytuacja dzisiejszego parlamentaryzmu, [w:] tenże, Teologia polityczna i inne pisma, wyb., przekł. i wstęp M.A. Cichocki, Kraków 2000.
31.
P. Sloterdijk, Stres a wolność, przekł. B. Baran, Warszawa 2018.
32.
B. Stiegler, Wstrząsy. Głupota i wiedza w XXI wieku, przekł. M. Krzykawski, Warszawa 2017.
33.
J.L. Talmon, Źródła demokracji totalitarnej, przekł. A. Ehrlich, Kraków 2015. Ch. Taylor A Secular Age, Cambridge Mass., 2007.
34.
B. Wojcieszke, Psychologia władzy, «Nauka» 2011, nr 2.
35.
S. Žižek, Od tragedii do farsy, czyli jak historia się powtarza, przekł. M. Kropiwnicki i B. Sze- lewa, Warszawa 2011.