Techniki redukowania efektu
oczekiwań społecznych w pytaniach
o frekwencję wyborczą
Więcej
Ukryj
1
doktor, Instytut Politologii Uniwersytetu Kardynała Stefana
Wyszyńskiego w Warszawie
Data publikacji: 23-12-2019
Studia Politologiczne 2015;37
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
W artykule podjęto problematykę badania frekwencji wyborczej w badaniach
sondażowych. Porównanie deklaracji respondentów w większości reprezentatywnych
badań opinii przeprowadzanych przez pracownie sondażowe z oficjalnymi danymi
dotyczącymi frekwencji wyborczej wskazuje na istotne przeszacowanie występowania
tego rodzaju zachowań politycznych. Badani z różnych powodów deklarują
uczestnictwo w wyborach, podczas gdy w rzeczywistości w nich nie brali udziału
lub udziału w nich nie wezmą. W znacznym stopniu odpowiada za to tzw. efekt
oczekiwań społecznych, czyli fałszywe deklarowanie pewnych postaw i zachowań,
ze względu na to, że te odpowiedzi są traktowane jako pożądane społecznie.
W konsekwencji analizy statystyczne dotyczące postaw i zachowań politycznych
obarczone są systematycznym błędem. W niniejszym artykule zostały ukazane
i omówione metody pozwalające na redukcję efektu oczekiwań społecznych, takie jak
wybór techniki przeprowadzania badania sondażowego wzmacniającej anonimowość
i zaufanie respondentów, formułowanie pytań i kafeterii w sposób obniżający presję
społeczną, wprowadzanie pytań pośrednich, metoda podwójnego pomiaru, metoda
zliczania odpowiedzi, technika odpowiedzi losowanej i wprowadzanie korekt po
pomiarze.
INFORMACJE O RECENZOWANIU
Sprawdzono w systemie antyplagiatowym
REFERENCJE (18)
1.
R. F. Belli, M. W. Traugott, M. Young, K. McGonagle, A Reducing Vote Overreporting in Surveys, „Public Opinion Quarterly” 1999, nr 1.
2.
B. Burrell, M. A. Genovese, B. Frederick, M. J. Streb, Social Desirability Effects and Support for a Female American President, „Public Opinion Quarterly” 2008, nr 1.
3.
R. Cialdini, Wywieranie wpływu na ludzi. Teoria i praktyka, Gdańsk 2004.
4.
L. Chang, J. A. Krosnick, National Surveys Via Rdd Telephone Interviewing Versus the Internet, „Public Opinion Quarterly” 2009, nr 4.
5.
R. J. Crisp, R. N. Turner, Psychologia społeczna, Warszawa 2009.
6.
B. Duff, M. Hamner, I. White, P. Won-Ho, Good Excuses Understanding Who Votes With An Improved Turnout Question, „Public Opinion Quarterly” 2007, nr 1.
7.
S. E. Finkel, T. M. Guterbock, M. J. Borg, Race-Of-Interviewer Effects in a Preelection Poll, „Public Opinion Quarterly” 1991, nr 3.
8.
A. L. Holbrook, J. A. Krosnick, Social Desirability Bias in Voter Turnout Reports, „Public Opinion Quarterly” 2010, nr 1.
9.
A. L. Holbrook, M. C. Green, J. A. Krosnick, Telephone Versus Face-To- Face Interviewing of National Probability Samples With Long Questionnaires, „Public Opinion Quarterly” 2003, nr 1.
10.
H. C. C. Hui, Double Rating as a Method to Encourage Candid Responses to Self-Report Instruments, „Journal of Applied Social Psychology” 2001.
11.
F. Kreuter, S. Presser, R. Tourangeau, Social Desirability Bias In CATI, IVR, and Web Surveys, „Public Opinion Quarterly” 2008, nr 5.
12.
C. M. Kristiansen, Social Desirability and the Rokeach Value Survey, „Journal of Social Psychology” 1985, nr 3.
13.
J. M. Moskowitz, Assessment of Cigarette Smoking and Smoking Susceptibility Among Youth. Telephone Computer-Assisted Self-Interviews versus Computer-Assisted Telephone Interviews, „Public Opinion Quarterly” 2004, nr.
14.
A. H. Perlini, S. Bertolissi, D. L. Lind, The Effects of Women’s Age and Physical, „Journal of Social Psychology”, 1999, nr 3.
15.
S. Presser, L. Stinson, Data Collection Mode and Social Desirability Bias in Self-Reported Religious Attendance, „American Sociological Review” 1998, nr 1.
16.
S. L. Thomas, K. M. Grawitch, D. J. Scandell, The Double-Rating Method: A Replication and Extension, „Journal of Applied Social Psychology” 2007, nr 12.
17.
R. Tourangeau, T. W. Smith ,Asking Sensitive Questions: The Impact of Data Collection Mode, Question Format, and Question Context, „Public Opinion Quarterly” 1996, nr 2.
18.
S. L. Warner, Randomized Response: A Survey Technique for Eliminating Evasive Answer Bias, „Journal of the American Statistical Association” 1965, nr 60.