Symbioza czy dysonans?
– o dylematach łączenia wyborów z referendum
Więcej
Ukryj
1
Katedra Prawa Konstytucyjnego, Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego
Data publikacji: 20-12-2024
Studia Politologiczne 2024;74
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Artykuł 90 ustawy o referendum ogólnokrajowym, znowelizowany mocą ustawy
z 7 lipca 2023 r., daje możliwość przeprowadzenia w jednym dniu wyborów ogólnokrajowych
oraz referendum. Jednak regulacja zawarta w art. 90 ustawy o referendum jest niepełna,
konstytucyjnie wątpliwa, a przez to wysoce niedoskonała. Jak pokazała praktyka, sytuacja
jednoczesnego przeprowadzania wyborów i referendum ogólnokrajowego nie tylko stawia
przed administracją wyborczą istotne wyzwania organizacyjne, ale przede wszystkim
nie gwarantuje przestrzegania podstawowych konstytucyjnych zasad i standardów
prawa wyborczego, jak choćby obniża poziom gwarancji realizacji podmiotowego prawa
wyborczego (zawierającego przecież element konieczności wzięcia pod uwagę przy
ustalaniu wyników wyborów głosu każdego wyborcy), zasady tajności głosowania, czy
przejrzystości finansowania kampanii wyborczej oraz oddzielenia kampanii wyborczej
od referendalnej. Niniejszy artykuł stanowi próbę udzielenia odpowiedzi na pytanie, jakie
zmiany do art. 90 ustawy o referendum należałoby wprowadzić, aby zapewnić zgodność
jednoczesnych głosowań, zarządzonych na jego podstawie, ze standardami wolnych,
uczciwych wyborów.
INFORMACJE O RECENZOWANIU
Sprawdzono w systemie antyplagiatowym
REFERENCJE (13)
1.
Bąkiewicz M., System wyborczy do samorządu terytorialnego w Polsce na tle europejskim, Toruń 2008.
2.
Chmaj M., Zasada tajności głosowania w Kodeksie wyborczym, [w:] Z. Witkowski, A. Frydrych-Depka, P. Raźny (red.), Wokół wyborów i prawa wyborczego, Toruń 2017.
3.
Czaplicki K.W., Dauter B., Jaworski S.J., Kisielewicz A., Rymarz F., Zbieranek J., Kodeks wyborczy. Komentarz, Warszawa 2018.
4.
Grabowska S., Formy demokracji bezpośredniej w wybranych państwach europejskich, Rzeszów 2009.
5.
Grabowska S., Referendum ogólnokrajowe w Polsce – analiza przypadku, «Studia Politologiczne» 2019, vol. 53.
6.
Kulig A., Naleziński B., Referendum w systemie ustrojowym Polski, «Przegląd Sejmowy» 1996, nr 5.
7.
Mołdawa T., Referendum w projektach konstytucyjnych lat 1989–1995, [w:] M.T. Staszewski, D. Waniek (red.), Referendum w Polsce i w Europie Wschodniej, Warszawa 1996.
8.
Pachocka M., Relokacje – referendum w Polsce w 2023 roku a polityka azylowa Unii Europejskiej, Forum Idei Fundacji Batorego, Warszawa 2023.
9.
Sarnecki P., Podstawowe problemy ordynacji wyborczej do Sejmu i Senatu w świetle doktryny i orzecznictwa, «Przegląd Sejmowy» 2001, nr 1.
10.
Sitek B., Zasada tajności głosowania. Dyskurs między historią a ciekawością, [w:] B. Banaszak, A. Bisztyga, A. Feja-Paszkiewicz (red.), Aktualne problemy prawa wyborczego, Zielona Góra 2015.
11.
Stawicki R., Zarys instytucji referendum jako formy demokracji bezpośredniej. Referendum ogólnokrajowe w Polsce, Kancelaria Senatu. Biuro Analiz i Dokumentacji, Warszawa 2013.
12.
Urbaniak K., Opinia prawna w sprawie realizacji zasady tajności w głosowaniu w referendum przeprowadzanym w tym samym dniu, w którym odbywają się wybory do Sejmu i Senatu, Warszawa 2023.
13.
Uziębło P., Komentarz do Konstytucji RP. Art. 4, 125, Warszawa 2021.