Transformacja ustrojowa zapoczątkowana w roku 1989 roku przyniosła daleko idące zmiany nie tylko w sferze gospodarczej czy społecznej, ale także w wymiarze lokalnym, czego symbolicznym znakiem jest utworzenie administracji samorządowej. Na tym tle szczególnie interesujące poznawczo są społeczny odbiór i ocena postrzegania i funkcjonowania samorządów terytorialnych w Polsce. Od tego bowiem zależy, czy Polacy definiują władzę lokalną jako element władzy publicznej – sprawnego zarządcę i administratora będącego de facto „lokalnym przedłużeniem władzy centralnej”, czy też staje się ona ważnym punktem odniesienia działań lokalnych wykorzystując efekt synergii polegający na stymulowaniu do działania różnych aktorów i podmiotów obecnych w społecznej przestrzeni dla dobra wspólnoty lokalnej? Przeprowadzone analizy pozwalają jednoznacznie odrzucić prawdziwość tak zdefiniowanej alternatywy. Samorząd lokalny pełni bowiem obie funkcje, które synergicznie zwiększają jego znaczenie i siłę oddziaływania. Takie jest również oczekiwanie społeczne. Wspólnoty lokalne chcą widzieć w lokalnych władzach zarówno „dobrych gospodarzy”, jak i „animatorów i kreatorów” rzeczywistości społecznej. Potwierdzają to także analizowane studia przypadku. Tłumaczyć to może choć częściowo, wysokie społeczne oczekiwanie decentralizacji oraz przekazywania kompetencji i środków władzom lokalnym.