Trwający od wiosny 2021 roku kryzys na granicy Białorusi z trzema państwami Unii Europejskiej, tj. Polską, Litwą i Łotwą, był bezprecedensową w skali Europy próbą destabilizacji sytuacji wewnątrz Wspólnoty. Polska stanęła przed wyzwaniem, z którym do tej pory nie miała do czynienia. Zaangażowało ono nie tylko władze państwowe oraz służby ochrony zewnętrznej granicy Unii, ale przede wszystkim mieszkańców terenów przygranicznych. Napływ nielegalnych migrantów inspirowany i koordynowany przez władze białoruskie, a w jego efekcie wprowadzenie stanu wyjątkowego, w największym stopniu wpłynęły na ich życie, zaburzając jego rytm, zaś pojawiający się w gospodarstwach migranci wprowadzili nieznany dotąd lęk przed obcymi. W tym kontekście niezwykle interesująca poznawczo wydaje się być kwestia postrzegania i oceny kryzysu migracyjnego oraz działań podejmowanych przez rząd z punktu widzenia lokalnych władz: wójtów i sołtysów obszarów graniczących z Białorusią. Problemowi temu poświęcone zostało badanie empiryczne zrealizowane na celowej, wyczerpującej próbie sołtysów oraz wójtów gmin strefy przygranicznej. Należy przy tym zaznaczyć, że projekt miał charakter studium przypadku (case study). Miał on charakter diagnostyczny (eksploracyjny) i wymaga pogłębienia w toku dalszych badań. Uzyskane wyniki pozwalają potwierdzić sformułowane hipotezy badawcze. Problem nielegalnych migrantów postrzegany był przez badanych jako kwestia wymagająca podjęcia zdecydowanych i natychmiastowych działań przez instytucje państwa. Pozytywnie oceniono współpracę z rządem Mateusza Morawieckiego oraz jego organami terenowymi. Wójtowie i burmistrzowie w większości aprobowali działania związane z wprowadzeniem stanu wyjątkowego, traktując je jako konieczne do zażegnania kryzysu.