Reforma konstytucyjna z 2020 roku
redukująca liczbę parlamentarzystów
w Republice Włoskiej
– w kierunku racjonalizacji systemu parlamentarnego?
1
Uniwersytet Warszawski
Data publikacji: 17-07-2023
Studia Politologiczne 2023;69
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Celem artykułu jest analiza natury i implikacji reformy konstytucyjnej
przeprowadzonej w Republice Włoskiej w 2020 roku, dokonującej zmniejszenia liczby
członków izb parlamentu. Była to pierwsza od 2001 roku rewizja włoskiej konstytucji,
która została zaaprobowana w referendum ogólnonarodowym warunkującym wejście
nowelizacji w życie (dwie inne rewizje konstytucyjne: z 2005 oraz z 2016 roku zostały
odrzucone w głosowaniu referendalnym). Za wiodące teoretyczne odniesienie w niniejszym
tekście przyjęta została koncepcja racjonalizacji parlamentaryzmu. Wyjściowe pytanie
badawcze zogniskowane zostało na kwestii stopnia urzeczywistnienia postulatu
racjonalizacji włoskiego parlamentaryzmu w wyniku podejmowanych inicjatyw rewizji
porządku konstytucyjnego. Przeprowadzone analizy pozwoliły na sformułowanie
propozycji wyjaśnienia potencjału racjonalizacji parlamentaryzmu w ramach tzw. reformy
cząstkowej w obliczu niepowodzeń wdrażania reform całościowych.
INFORMACJE O RECENZOWANIU
Sprawdzono w systemie antyplagiatowym
REFERENCJE (44)
2.
Agostino A., Perché ridurre il numero dei parlamentri è contro la democrazia, „Forum Costituzionale”, 30 settembre 2019.
3.
Avril P., Le parlementarisme rationalisé, «Revue du droit public et de la science politique en France et à l’étranger» 1998, nr 5.
4.
Biondi Dal Monte F., La riduzione del numero dei parlamentari, contenuto, obiettivi e iter della riforma, [w:] E. Rossi (red.), Meno parlamentari, più democrazia?, Pisa 2020.
5.
Bokszczanin I., Demos contra Kratos? uwarunkowania i implikacje referendum konstytucyjnego we Włoszech z 4 grudnia 2016 r., [w:] J. Wojnicki, J. Zaleśny (red.), Pomiędzy demokracją a autorytaryzmem. Doświadczenia polityczno-ustrojowe państw współczesnych, Warszawa 2018.
6.
Bokszczanin I., Meandry reform wyborczych w Republice Włoskiej, «Studia Politologiczne» 2015, vol. 35.
7.
Bokszczanin I., Reforma instytucji politycznych Republiki Włoskiej w latach dziewięćdziesiątych XX wieku, Warszawa 2004.
8.
Castelli L., Downsizing the Parliament in Italy: A Missed Constitutional Amendment and Façade Innovation – Zmniejszenie liczby członków parlamentu we Włoszech: chybiona zmiana konstytucji i fasadowa innowacja, «Gdańskie Studia Prawnicze» 2022, nr 4.
9.
Castelli L., Taglio dei parlamentari e prospettive di (ulteriore) revisione costituzionale: qualche osservazione dall’indagine comparativa, «Federalismi» 2020, nr 10.
10.
Cheli E., „La centralità parlamentare”: sviluppo e decadenza di un modello, «Quaderni Costituzionali» 1981, nr 2.
11.
Chiaramonte A., Wilson A., Introduzione. L’anno della «grande riforma» che non fu, [w:] A. Chiaromonte, A. Wilson (red.), Politica in Italia. I fatti dell’anno e le interpretazioni, Edizione 2017, Bologna 2017.
12.
Conti G.L., Il problema della rappresentanza è un numero?, [w:] E. Rossi (red.), Meno parlamentari, più democrazia?, Pisa 2020.
13.
Curreri S., Gli effetti politico-istituzionali negativi di questa riduzione del numero dei parlamentari, [w:] E. Rossi (red.), Meno parlamentari, più democrazia?, Pisa 2020.
14.
D’Andrea A., Di quale “presidenzialismo” si parla?, «La Costituzione Info», 29 ottobre 2022.
15.
Fossum J.E., The Crisis and the Question of De-parliamentarization in Europe, [w:] Europe’s Prolonged Crisis, London 2015.
16.
Fusaro C., L’ennesima riforma costituzionale fallita, [w:] A. Chiaromonte, A. Wilson (red.), Politica in Italia. I fatti ell’anno e le interpretazioni. Edizione 2017, Bologna 2017.
17.
Fusaro C., Per una storia delle riforme istituzionali (1948–2015), «Rivista trimestrale di diritto pubblico» 2015, nr 2.
18.
Fusaro C., Riduzione dei parlamentari? Riforma marginale, ma il „sì” apre a nuove riforme, «Libertà eguale» 24 febbraio 2020.
19.
Griglio E., Le prospettive di riforma della Costituzione Italiana: note di metodo, «Toruńskie Studia Polsko-Włoskie» 2021, XVII.
20.
Hamilton A., Madison J., Federalist n. 50, The Total Number of the House of Representatives. Improta M., Mannoni E., Marcellino C., Trastulli F., Voters, issues, and party loyalty: the 2022 Italian election under the magnifying glass, «Italian Journal of Electoral Studies» QOE – IJES 2022.
21.
Legge Costituzionale del 19 ottobre 2020, n. 1 “Modifiche agli articoli 56, 57 e 59 della Costituzione in materia di riduzione del numero dei parlamentari”, Gazzetta Ufficiale n. 261 del 21-10-2020.
22.
Legge Costituzionale del 9 febbraio 1963, n. 2. „Modificazioni agli articoli 56, 57 e 60 della Costituzione”, Gazzetta Ufficiale Serie Generale n. 40 del 12-02-1963.
23.
Lorencka M., Dyskusje wokół konstytucyjnej reformy systemu rządów we Włoszech, «Przegląd Prawa Konstytucyjnego» 2010, nr 2–3.
24.
Lupo N., „Populismo legislativo?”: continuità e discontinuità nelle tendenze della legislazione italiana, «Ragionpratica» 2019, vol. 27, nr 1, Jan/Mar.
25.
Lupo N., Riduzione del numero dei parlamentari e organizzazione interna delle Camere, «Forum di Quaderni costituzionali» 2020, nr 3.
26.
Machelski Z., Dwuizbowy parlament i reformy instytucjonalne w Republice Włoskiej, «Przegląd Europejski» 2019, nr 1.
27.
Manetti M., La riduzione del numero dei parlamentari e le sue ineffabili ragioni, «Quaderni costituzionali» 2020, nr 3.
29.
Marchetti A., Sulla riduzione dei costi della politica, [w:] E. Rossi (red.), Meno parlamentari, più democrazia?, Pisa 2020.
30.
Müller J.-W., Populism and Constitutionalism, [w:] C. Rovira Kaltwasser, P. Taggart, P. Ochoa, P. Espejo, P. Ostiguy (red.), The Oxford Handbook of Populism, Oxford 2017.
31.
Pace A., Problemi della revisione costituzionale in Italia: verso il federalismo e il presidenzialismo?, «Studi parlamentari e di politica costituzionale» 1995, nr 107.
32.
Pinelli C., Cambiamento o razionalizzazione della forma di governo, [w:] M. Volpi (red.), Istituzioni e sistema politico in Italia: bilancio di un ventennio, Bologna 2015.
33.
Rivosecchi G., Reformy instytucjonalne i system dwuizbowy we Włoszech – analiza stanu reform, «Przegląd Sejmowy» 2007, nr 3 (83).
34.
Rosanvallon P., La Contre-démocratie. La démocratie à l’âge de la défiance, Paris 2006.
35.
Rossi E., La riduzione del numero dei parlamentari, «Quaderni costituzionali» 2019, nr 2.
36.
Sartori G., Ingegneria costituzionale comparata. Strutture, incentivi ed esiti, Bologna 2004.
37.
Spadaro A., Costituzionalismo versus populismo: sulla c.d. deriva populistico-plebiscitaria delle democrazie, [w:] G. Brunelli, A. Pugiotto, P. Veronesi (red.), Scritti in onore di Lorenza Carlassare, vol. V, Napoli 2009.
38.
Szymanek J., Mechanizm racjonalizacji parlamentarnego systemu rządów: przegląd koncepcji, [w:] J. Szymanek (red.), System rządów w perspektywie porównawczej, Warszawa 2014.
39.
Tali Barbieri G., La riduzione del numero dei parlamentari: una riforma opportuna? (ricordando Paolo Carrozza), «Le Regioni, Bimestrale di analisi giuridica e istituzionale» 2019, nr 2.
40.
Tarchi R., Leggi costituzionali e di revisione costituzionale (1948–1993), [w:] G. Branca, A. Pizzorusso (red.), Commentario della Costituzione, Bologna–Roma 2005.
41.
Vivaldi E., Le conseguenze della riduzione dei parlamentari su alcune funzioni “di garanzia” esercitate dal Parlamento, [w:] E. Rossi (red.), Meno parlamentari, più democrazia?, Pisa 2020.
42.
Volpi M., La riduzione del numero dei parlamentari e il futuro della rappresentanza, Costituzionalismo.it, nr 1, 2020.
43.
Wawrzyniak J., Reformy instytucjonalne we Włoszech, «Przegląd Sejmowy» 2007, nr 6 (83).
44.
Witkowski Z., Ustrój konstytucyjny współczesnych Włoch w aktualnej fazie przemian 1989–2004, Toruń 2004.
Udostępnij
ARTYKUŁ POWIĄZANY
| ISSN: | 1640-8888 |
Czasopismo naukowe «Studia Politologiczne» uzyskało dofinansowanie z Ministerstwa Edukacji i Nauki w ramach programu „Rozwój Czasopism Naukowych” (projekt numer RCN/SN/0713/2021/1). Wysokość otrzymanego dofinansowania wynosi 79 607 zł. Celem projektu jest realizacja działań zmierzających do podniesienia poziomu praktyk wydawniczych i edytorskich, zwiększenia wpływu Czasopisma na rozwój nauki oraz dalszego zwiększania prestiżu Czasopisma w międzynarodowym obiegu naukowym. Okres realizacji projektu wynosi 24 miesiące.
© 2006-2024 Journal hosting platform by Bentus
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
