Populizmu związki z mitologią polityczną
Więcej
Ukryj
1
kierownik Instytutu Badań nad Cywilizacjami w Wyższej
Szkole Europejskiej im. ks. J. Tischnera w Krakowie
Data publikacji: 20-12-2019
Studia Politologiczne 2017;46
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Energiczny rozwój współczesnego populizmu politycznego w krajach Zachodu
skłania do analizy zagadnienia z różnych perspektyw. Prócz dociekań opartych
na przesłankach politologicznych, ekonomicznych czy porównawczych studiach
interdyscyplinarnych, warto populizm odnieść do kontekstu mitologicznego.
W niniejszym artykule stawiam tezę, iż nawrót populizmu wynika pośrednio
ze związku łączącego go z mitologią polityczną. Szczególnie ważną rolę
w uatrakcyjnianiu wszelkich populizmów odgrywają wyraziści liderzy ruchów, którzy
postawą, prezentowanymi poglądami oraz kreacją własnej biografii nawiązują do
mitologicznych treści, w tym do bohaterskiego etosu. Dzięki temu zyskują na
wiarygodności oraz politycznej autentyczności, przyciągając jednocześnie szerokie
rzesze sympatyków. W analizie wykorzystany został model wędrówki bohatera
mitologicznego Josepha Campbella, który uwypukla cechy wspólne współczesnego
bohatera populistycznego i jego mitologicznego odpowiednika.
INFORMACJE O RECENZOWANIU
Sprawdzono w systemie antyplagiatowym
REFERENCJE (24)
1.
Biernat T., Mit polityczny, Warszawa 1989.
2.
Bończa-Tomaszewski N., Źródła narodowości. Powstanie i rozwój polskiej świadomości w II połowie XIX i na początku XX wieku, Wrocław 2006.
3.
Campbell J., Bohater o tysiącu twarzy, Kraków 2013.
4.
Churska K., Mity budujące treść demokracji, [w:] P. Pawełczyk (red.), Problemy współczesnej demokracji w ujęciu socjotechnicznym, Poznań 2005.
5.
Derlich S., Populistów ethos zmanipulowany, Toruń 2010.
6.
Dupré L., Inny wymiar. Filozofia religii, Kraków 2003.
7.
Eliade M., Sacrum a profanum. O istocie sfery religijnej, Warszawa 2008.
8.
Filipowicz S., Mit i spektakl władzy, Warszawa 1988.
9.
Fromm E., Ucieczka od wolności, Warszawa 1978.
10.
Girard R., Kozioł ofiarny, Łódź 1987.
11.
Hartliński M., Przywództwo polityczne. Wprowadzenie, Olsztyn 2012.
12.
Johnson P., Bohaterowie, Warszawa 2009.
13.
Kołakowski L., Obecność mitu, Warszawa 2005.
14.
Lévi-Strauss C., Eribon D., Z bliska i z oddali, Łódź 1994.
15.
Mudde C., The Populist Zeitgeist, “Government and Opposition” 2004, nr 4 (39).
16.
Pawlik R., Cassirer i Blumenberg o możliwości odmitologizowania polityki, «Przegląd Polityczny» 2016, nr 136.
17.
Sellier P., Le mythe du héros où le désir d’être dieu, Paryż 1970.
18.
Siewierska-Chmaj A., Mity w polityce. Funkcje i mechanizmy aktualizacji, Warszawa 2016.
19.
Szacki J., Pytania o populizm, «Krytyka polityczna» 2003, nr 4.
20.
Tarasiewicz P., Bohater a naród, «Cywilizacje» 2010, nr 35.
21.
Weber M., Trzy czyste typy prawomocnego panowania, [w:] A.W. Derczyński, A. Jasińska-Kania, J. Szacki (red.), Elementy teorii socjologicznych, Warszawa 1975.
22.
Weber M., Polityka jako zawód i powołanie, Kraków 1998.
23.
Zowczak M., Mit bohaterski jako opowieść o granicach ludzkich możliwości, «Etnografia Polska» 1984, t. 27.
24.
Ziółkowski J., Wrogość w stosunkach politycznych. Modelowa analiza funkcjonalna, Warszawa 2013.