Polityka historyczna w Europie –
periodyzacja i wiodące dyskursy
Więcej
Ukryj
1
Instytut Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego
Data publikacji: 24-12-2019
Studia Politologiczne 2015;35
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Tekst koncentruje się na kwestii polityki historycznej i polityki pamięci w Europie.
Zostały omówione główne fazy polityki historycznej w powojennej Europie. Pierwszą
była faza narodowej rekonstrukcja, gdy kreowano w wielu krajach mit „narodowej
ofiary” i ruchu oporu. Od lat pięćdziesiątych trwała „era ciszy”, gdy pomijano
w państwowej polityce kontrowersje dotyczące okresu wojny. Następną była faza
„odwrócenia pamięci”, która osiągnęło swoje apogeum w latach siedemdziesiątych.
Zmiany polityczne doprowadziły do samokrytycyzmu w ocenie postawy własnego
narodu. W końcu lat siedemdziesiątych rozpoczął się „konserwatywny zwrot”
i „powrót narodu”, co oznaczało powrót do gloryfikacji własnego narodu oraz
odrodzenia nacjonalistycznej mitologii, podobnej, jak w XIX wieku. Drugim
celem pracy było wskazanie głównych dyskursów polityki historycznej w Europie
w XXI wieku. Można do nich zaliczyć problemy rewizji oceny II wojny światowej,
internacjonalizacji pamięci holocaustu, postotalitarne dyskursy Europy Zachodniej
oraz Europy Centralnej i Wschodniej oraz dyskurs postkolonialny.
INFORMACJE O RECENZOWANIU
Sprawdzono w systemie antyplagiatowym
REFERENCJE (31)
1.
G. Blakeley, Politics as isual? The Trials and Tribulations of the Law of Historical Memory in Spain, „Entelequia. Revista Interdisciplinar” Monográfico, 09.2008, nr 7,
http://www.eumed.net/entelequi....
2.
G. Bönisch, J. Friedmann, C. Meyer, M. Sontheimer, K. Wiegrefe, Die Komplizen Hitlers europäische Helfer beim Judenmord, „Der Spiegel” 18.05.2009.
3.
J. Colmeiro, A Nation of Ghosts?: Haunting, Historical Memory and Forgetting in Post-Franco Spain, [online article], 452ºF. „Electronic journal of theory of literature and comparative literature” 2011, nr 4,
http://www.452f.com/pdf/numero....
4.
von E. François, K. Kończal, R. Traba und S. Troebst (hrsg.), Geschichtspolitik in Europa seit 1989-Deutschland, Frankreich und Polen im internationalen Vergleich, Göttingen 2013.
5.
M. Górny, Przede wszystkim ma być naród. Marksistowskie historiografie w Europie Środkowo-Wschodniej, Warszawa 2007.
6.
Guerre d’Algerie. L’Appel du 31 octobre 2000, „L’Humanité” 18.03.2002.
7.
P. Haslinger, Erinnerungskultur und Geschichtspolitik in der historischen Forschung zum östlichen Europa, „Zeitenblicke” 2007, nr 2, URL:
http://www.zeitenblicke.de/200..., URN: urn:nbn:de:0009-9-12339.
8.
K. Kaźmierska, Rola pamięci zbiorowej we współczesnym społeczeństwie-czy łatwo ją określić?, [w:] A. Szpociński (red.), Przeszłość w dyskursie publicznym, Warszawa 2013.
9.
J. Klotz, Einleitung: Schlimmer als die Nazis?, [w:] Schlimmer als die Nazis? „Das Schwarzbuch” und die neue Totalitarismusdebatte und der Geschichtsrevisionismus, Köln 1999.
10.
R. N. Leber, W. Konsteiner, C. Fogu (red.), The politics of memory in Postwar Europe, London 2006.
11.
M. Lechowska, Węgrzy patrzą na swą historię (1945–2003), Warszawa 2004.
12.
C. Leggewie, Der Kampf um die europäische Erinnerung. Ein Schlachtfeld wird besichtigt, München 2011.
13.
R. Ludi, What is so special about Switzerland? Wartime Memory as a National Ideology in the Cold War Europe, [w:] R.N. Leber, W. Konsteiner, C. Fogu (red.), The politics of memory in Postwar Europe, London 2006.
15.
L. Nijakowski, Polska polityka pamięci. Esej socjologiczny, Warszawa 2008.
16.
S. M. Nowinowski, J. Pomorski, R. Stobiecki (red.), Pamięć i polityka historyczna. Doświadczenie Polski i jej sąsiadów, Łódź 2008.
17.
T.A. Olszański, Miejsce UPA w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej. Dylematy polityki historycznej Ukrainy, Warszawa 2013.
18.
E.-C. Onken, Demokratiesierung der Geschichte in Lettland. Staatsbürgertums Bewusste ud Geschichtspolitik im ersten Jahrzehnt der Unabhängigkeit, Hamburg 2003.
19.
M. Pakier, B. Stråth (red.), A European Memory? Contested Histories and Politics of Remembrance, New York–Oxford 2012.
20.
E.-C. Pettai (red.), Memory and pluralism in the Baltic State, New York 2011.
21.
H. Swoboda, J. M. Wiersma (red.), Politics of the Past: The Use and Abuse of History, Brussels 2009.
22.
M. Rekść, Mity narodowe i ich rola w kreowaniu polityki na przykładzie państw byłej Jugosławii, Łódź 2012.
23.
H. Rousso, Das Dilemma eines europäischen Gedächtnisses, „Zeithistorische Forschungen/Studies in Contemporary History” Online-Ausgabe, 1 (2004), H. 3,
http://www.zeithistorische-for....
24.
K. Schönhoven, Geschichtspolitik: Über den öffentlichen Umgang mit Geschichte und Erinnerung, „Gesprächskreis Geschichte”, Bonn 2003, H. 49,
http://library.fes.de/pdf-file....
25.
V. Silindej (red.), Istoričeskaâ politika Latvii. Materialy k izučeniû, Moskva 2014.
26.
D. Stoflet, Memory Politics in Spain: The Law of Historical Memory and the Politics of the Deads,
http://www.genocidescholars.or... files/document%09%5Bcurrent-page%3A1%5D/documents/IAGS%202011%20Daniel%20Stofleth.pdf.
27.
Tema: Aleksand Djukov: Ni odno obŝestvo w mire ne možet obojtis’ bez svoej „politiki pamiati”. Besedovala L. Ul’ânova „Svobodnyj Mir”, http:// liberty.ru/groups/Uchitelya/Aleksandr-Dyukov-Ni-odno-obschestvov-mire-ne-mozhet-obojtis-bez-svoej-politiki-pamyati.
28.
H.A. Winkler, Aus der Geschichte lernen? Zum Verhältnis von Historie und Politik in Deutschland nach 1945, „Die Zeit”, 25.03.2004.
29.
K. Wójcicki, Niemiecka pamięć. Rozrachunek z przeszłością NRD i przemiany niemieckiej świadomości historycznej, Warszawa 2011.
30.
S. Yekelchyk, Stalin’s Empire of Memory. Russian-Ukrainian Relations in the Soviet Historical Imagination, Toronto–Buffalo–London 2004.
31.
M. Zaremba, Komunizm, legitymizacja, nacjonalizm. Nacjonalistyczna legitymizacja władzy komunistycznej w Polsce, Warszawa 2001.