Metafora pojęciowa
jako forma eksperymentu myślowego
Więcej
Ukryj
1
adiunkt w Zakładzie Teorii
i Metodologii Badań Politologicznych, Uniwersytet Zielonogórski
Data publikacji: 20-12-2019
Studia Politologiczne 2017;46
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
W artykule analizuję metafory pojęciowe przez pryzmat ich strukturalnych, podobieństw do eksperymentów myślowych w kontekście epistemologicznym, i metodologicznym. Traktuję przy tym eksperyment myślowy jako formę, eksperymentu w ogóle, która pojawiła się wraz z Galileuszem, czyli nowocześnie, rozumianą nauką. Metafora tak pojmowana, to podstawowe narzędzie poznawcze, zarówno na poziomie myślenia jak i doświadczenia, prowadząca do stworzenia, modelu badanego fragmentu rzeczywistości. W zakończeniu przedstawiam analizę, przykładowych dla teorii polityki metafor mających charakter eksperymentów, myślowych.
INFORMACJE O RECENZOWANIU
Sprawdzono w systemie antyplagiatowym
REFERENCJE (32)
1.
Arendt H., Myślenie, Warszawa 1991.
2.
Bielecki M.W., Miejsce i rola filozofii w „cognitive science”, [w:] E. Pietruska-Madej, W. Strawiński (red.), Episteme. Z problemów współczesnej teorii wiedzy, Warszawa 1995.
3.
Brown J.R., The Laboratory of the Mind. Thought experiments in the natural sciences, New York 2011.
4.
Dennett D.C., Intuition Pumps and Other Tools for Thinking, London-New York 2014.
5.
Dennett D.C., Natura umysłów, Warszawa 1997.
6.
Gardner H., The Mind’s New science. A History of the Cognitive Revolution, New York 1987.
7.
Gleick J., Informacja. Bit, wszechświat, rewolucja, Kraków 2012.
8.
Hardin G., Tragedy of Commons, “Science” 1968, t. 162, nr 3859.
9.
Harré R., Pavlov’s Dogs and Schrödinger’s Cat. Scenes from the living laboratory, Oxford 2009.
10.
Harré R., Wang H., Setting up a real “Chinese Room”: an empirical replication of a famous thought experiment, «Journal of Experimental and Theoretical Artificial Intelligence» 1999, No. 11.
11.
Hesse M.B., Models and Analogies in Science, University of Notre Dame Press, Indiana 1966.
12.
Johnson M., The body in the mind. Bodily Basis of Meaning, Imagination and Reason, Chicago and London 1992.
13.
Karwat M., O statusie poznawczym i zaletach metafor, [w:] B. Kaczmarek (red.), Metafory polityki, t. 2, Warszawa 2003.
14.
Kostecki W., O metaforach, polityce i politologii, [w:] B. Kaczmarek (red.), Metafory polityki 3, Warszawa 2005.
15.
Kuhn T.S., Struktura rewolucji naukowych, Warszawa 2001.
16.
Lakoff G., Johnson M., Metafory w naszym życiu, Warszawa 1988.
17.
Lakoff G., Johnson M., Philosophy in the Flesh. The Embodied Mind and Its Challenge to Western Thought, New York 1999.
18.
Lakoff G., The Political Mind. Why You Can’t Understand 21st-Century Politics with an 18th- Century Brain, Viking, 2008.
19.
Luhmann N., Systemy społeczne. Zarys ogólnej teorii, Kraków 2007.
20.
Łukomski P., Metaforyczna struktura pojęcia działania politycznego, [w:] B. Kaczmarek (red.), Metafory polityki, t. 4, Warszawa 2013.
21.
Łukomski P., Polityka jako teatr, [w:] B. Kaczmarek (red.), Metafory polityki, t. 2.
22.
Mayr E., Darwin’s Influence on Modern Thought, «Scientific American», July 2000.
23.
Odrowąż-Sypniewska J., Rodzaje naturalne, Warszawa 2006.
24.
Pawelec A., Znaczenie ucieleśnione. Propozycje kręgu Lakoffa, Kraków 2005.
25.
Pietruska-Madej E., Ewolucyjna teoria wiedzy i spór o status epistemologii, [w:] E. Pietruska-Madej, W. Strawiński (red.), Episteme. Z problemów współczesnej teorii wiedzy, Warszawa 1995.
26.
Pinker S., Jak działa umysł, Warszawa 2002.
27.
Searle J.R., Umysł. Krótkie wprowadzenie, Poznań 2010.
28.
Skyrms B., The Stag Hunt and the Evolution of Social Structure, Cambridge 2004.
29.
Turing A.M., Maszyny liczące a inteligencja, [w;] E.A. Feigenbaum, J. Feldman (red.), Maszyny matematyczne i myślenie, Warszawa 1972.
30.
Turner J.H., Struktura teorii socjologicznej, Warszawa 2010.
31.
Watkins J.W.N., Wyjaśnianie historii. Indywidualizm metodologiczny i teoria decyzji w naukach społecznych, Wrocław 2001.
32.
Weinberg S., The Non-Revolution of Thomas Kuhn, [w:] tenże, Facing Up. Science and Its Cultural Adversaries, Harvard 2003.