Ideologia w roli towaru.
Autorytaryzm w populistycznej formie
Więcej
Ukryj
1
Instytut Socjologii Uniwersytetu Zielonogórskiego
Data publikacji: 16-07-2024
Studia Politologiczne 2024;72
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Tematem artykułu uczyniono zjawisko sukcesów partii alt-prawicowych
i ich przywódców. Wzrost radykalnego populizmu i jego geopolityczny zasięg znajdują
odzwierciedlenie w dyskursie o jego nowych cechach. Taka dyskusja oferuje bogactwo
koncepcji i pojęć. Większość z nich opisuje praktyki „demontażu” demokracji, zagrożenia
dyktaturą, a nawet faszyzmem. Przedstawiona analiza skupia się na pytaniu o tożsamość
ideologiczną przypadków, które można określić mianem populizmu utrwalonego. Stawiana
przeze mnie teza pokazuje, że źródłem trwałości poparcia wyborczego jest specyficzna
narracja oparta na stylu myślenia, który Zygmunt Bauman nazwał „retrotopią”. Ten
popularny światopogląd funkcjonuje jako mit legitymizujący, który proces ograniczania
demokracji ukrywa pod postacią wojny kulturowej. Dochodzę do wniosku, że koncepcja
retrotopii jako ideologii popularistycznej w większym stopniu pogłębia rozróżnienie między
różnymi odmianami współczesnych ruchów populistycznych i przywódcami politycznymi.
INFORMACJE O RECENZOWANIU
Sprawdzono w systemie antyplagiatowym
REFERENCJE (33)
1.
Ahmed S., The Cultural Politics of Emotion, New York 2015.
2.
Albright M., Uwaga faszyzm. Ostrzeżenie, Warszawa 2019.
3.
Andreson B., Wspólnoty wyobrażone: rozważania o źródłach i rozprzestrzenianiu się nacjonalizmu, Kraków 1997.
4.
Applebaum A., Zmierzch demokracji. Zwodniczy powab autorytaryzmu, Warszawa 2020.
5.
Bauman Z., Some of the Foremost Challenges to the Status Quo, «Studia Socjologiczno-Polityczne» 2017, nr 2(7).
6.
Bauman Z., Retrotopia. Jak rządzi nami przeszłość, Warszawa 2018.
7.
Diamond L., Thinking about Hybrid Regimes, «Journal of Democracy» 2002, nr 2(13).
8.
Eatwell R., Goodwin M., Narodowy populizm. Zamach na liberalną demokrację, Katowice 2020.
9.
Eyal N., Rewolta, Warszawa 2021.
10.
Gdula M., Nowy autorytaryzm, Warszawa 2018.
11.
Green J., Moral Tribes: Emotion, Reason and the Gap Between Us and Them, New York 2013.
12.
Guriev S., Treisman D., Spin dyktatorzy. Nowe oblicze tyranii w XXI wieku, Kraków 2023.
13.
Hunter J.D., Culture Wars, New York 1991.
14.
Kramer T., Podstawy marketingu, Warszawa 1998.
15.
Krastew I., Holmes S., Światło, które zgasło. Jak Zachód zawiódł swoich wyznawców, Warszawa 2020.
16.
Levitsky S., Ziblatt D., Tak umierają demokracje, Łódź 2018.
17.
Markiewka T.S., Gniew, Wołowiec 2020.
18.
Markowski M.P., Wojny nowoczesnych plemion. Spór o rzeczywistość w dobie populizmu, Kraków.
19.
Markowski R., Populizm a demokracja: ujęcia, dylematy, kontrowersje, [w:] Populizm a demokracja, Warszawa 2004.
20.
Mounk Y., Lud kontra demokracja. Dlaczego nasza wolność jest w niebezpieczeństwie i jak ją ocalić, Warszawa 2019.
21.
Mudde C., Rovira Kaltwasser L., Populism: A Very Short Introduction, New York 2017.
22.
Müller J.W., Co to jest populizm, Warszawa 2017.
23.
Pappas T., Populism and Liberal Democracy: A Comparative and Theoretical Analysis, Oxford 2019.
24.
Przeworski A., A Conceptual History of Political Regimes: Democracy, Dictatorship and Authoritarianism, «Studia Socjologiczno-Polityczne» 2017, nr 2(7).
25.
Runciman D., Jak kończy się demokracja, Warszawa 2019.
26.
Sadura P., Sierakowski S., Społeczeństwo populistów, Warszawa 2023.
27.
Sadurski W., Polski kryzys konstytucyjny, Łódź 2020.
28.
Snyder T., O tyranii. Dwadzieścia lekcji z dwudziestego wieku, Kraków 2017.
29.
Stanley J., Jak działa faszyzm. My kontra oni, Warszawa 2021.
30.
Szacki J., Wstęp, [w:] Y. Mény, Y. Surel, Demokracja w obliczu populizmu, Warszawa 2007.
31.
Szczegóła L., Droga do wojny kulturowej. Ideologia Dobrej Zmiany, Warszawa 2020.
33.
Zielonka J., Kontrrewolucja. Liberalna Europa w odwrocie, Warszawa 2018.