Po II wojnie światowej nastąpiło przesunięcie granic państwa polskiego na zachód. Tereny przyłączone do Polski tzw. Ziemie Odzyskane, na przestrzeni wieków wchodziły w skład różnych organizmów państwowych. Z tego względu prawo narodu polskiego, jak i sama „polskość” tych ziem była kwestionowana. Władza Ludowa przeprowadziła szeroko zakrojoną akcję propagandową mającą na celu udowodnienie prawa Polski do tych ziem. W akcję tą włączyły się środowiska historyków z różnych ośrodków akademickich. Historiografii pierwszej dekady Polski Ludowej często stawia się zarzut tendencyjności i „ służalczości” w stosunku do nowej władzy. Głównym celem artykułu jest obalenie tego stereotypu. Autorka prezentuje historię instytucji naukowych zajmujących się problematyką Ziem Odzyskanych, sylwetki wybitnych historyków i efekty ich pracy naukowej nad dziejami Górnego i Dolnego Śląska oraz Pomorza Zachodniego.