OFFICERS OF THE STATE POLICE AND THE POLISH POLICE
IN THE POST-WAR REALITY – SYNTHESIZING REMARKS
More details
Hide details
1
kierownik Katedry Bezpieczeństwa
i Porządku Publicznego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu
Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie
Publication date: 2019-12-16
Studia Politologiczne 2019;51
KEYWORDS
ABSTRACT
Fates of the officers of the prewar police apparatus in post-war in Poland could
become the subject of the keen interest only after the political transformation,
when problems until now overlooked both in historiography as well as for the
journalism, ceased to be a „forbidden fruit”. These studies proved the difficult
situation of this professional group which was liable to diverse repressions, tied
among others with depriving them of vested interests. This article deals with the
current arrangements in this respect, clarifying the situation of retired, as well
as professionally active police officers of the State Police and the Polish Police
in post-war reality. The basis for this analysis were both legal measures directed
towards former police officers and a practice related to their functioning in the
public life.
PEER REVIEW INFORMATION
Article has been screened for originality
REFERENCES (30)
1.
Dekret Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 15 sierpnia 1944 r. o rozwiązaniu policji państwowej (tzw. granatowej policji), Dz. U. z 1944 r., Nr 2, poz. 6.
2.
Dekret Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 31 sierpnia 1944 r. o wymiarze kary dla faszystowsko-hitlerowskich zbrodniarzy winnych zabójstw i znęcania się nad ludnością cywilną i jeńcami oraz dla zdrajców Narodu Polskiego, Dz. U. z 1944 r., Nr 4, poz. 16.
3.
Dekret Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 7 października 1944 r. o Milicji Obywatelskiej, Dz. U. z 1944 r., Nr 7, poz. 33.
4.
Dekret Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 27 grudnia 1944 r. o tymczasowym unormowaniu stosunku służbowego i zaszeregowania funkcjonariuszów państwowych, Dz. U. z 1944 r., Nr 16, poz. 89.
5.
Dekret z 29 września 1945 r. o zmianie ustawy z dnia 11 grudnia 1923 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy państwowych i zawodowych wojskowych, Dz. U. z 1945 r., Nr 44, poz. 248.
6.
Dekret z dnia 22 stycznia 1946 r. o odpowiedzialności za klęskę wrześniową i faszyzację życia państwowego, Dz. U. z 1946 r., Nr 5, poz. 46.
7.
Dekret z dnia 14 maja 1946 r. o tymczasowym unormowaniu stosunku służbowego funkcjonariuszów państwowych, Dz. U. z 1946 r., Nr 22, poz. 139.
8.
Dekret z dnia 10 grudnia 1946 r. o zmianie niektórych przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszów państwowych i zawodowych wojskowych, Dz. U. z 1947 r., Nr 2, poz. 2.
9.
Dekret z dnia 22 października 1947 r. o dopuszczalności rehabilitacji osób, które były zatrudnione w policji państwowej (tzw. granatowej) i straży więziennej w czasie okupacji niemieckiej, Dz. U. z 1947 r., Nr 65, poz. 385.
10.
Dekret z dnia 18 marca 1954 r. o zmianie właściwości w zakresie weryfikacji praw emerytalnych, Dz. U. z 1954, Nr 12, poz. 41.
11.
Dekret z dnia 25 czerwca 1954 r. o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin, Dz. U. z 1954 r., Nr 30, poz. 116.
12.
Grabowski W., Policja w planach Delegatury Rządu RP na Kraj, Kraków 1995.
13.
Instrukcja z 4 września 1954 r. ministra pracy i opieki społecznej w sprawie weryfikacji praw emerytalnych, Archiwum Urzędu Ochrony Państwa, Akta normatywne Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego z 1954 r., k. 135–137.
14.
Jabłoński T., Pułkownik Jan Płotnicki – pierwszy komendant Centrum Wyszkolenia Milicji Obywatelskiej w Słupsku [w:] J. Tuliszek (opr.), Szkolnictwo policyjne w latach 1918–1954, Słupsk 1995.
15.
Kunert A.K. (red.), Rzeczpospolita Polska czasu wojny. Dziennik Ustaw RP i Monitor Polski 1939–1945, Warszawa 1995.
16.
Litwiński R., Komisja rehabilitacyjno-kwalifikacyjna dla byłych policjantów (1945–1952), „Dzieje Najnowsze” 2004, nr 1.
17.
Machura Z., Centrum Wyszkolenia MO w latach 1945–1947, [w:] J. Tuliszek (opr.), Szkolnictwo policyjne w latach 1918–1954, Słupsk 1995.
18.
Majer P., Losy funkcjonariuszy Policji Państwowej w pierwszych latach powojennych w Polsce [w:] P. Majer, A. Misiuk (red.), Losy policjantów polskich po 1 września 1939 r. Studia i materiały, Szczytno 1996.
19.
Majer P., Próby wyjaśnienia zbrodni – droga do prawdy [w:] Z. Smolarek, A. Borkowski (red.), Martyrologia policjantów województwa poznańskiego II RP, Szczytno 2010.
20.
Majer P., Ustawy polskiej policji (1791–2011). Źródła z komentarzem, Szczytno 2013.
21.
Rozporządzenie Rady Ministrów z 20 lipca 1949 w sprawie weryfikacji praw emerytalnych, Dz. U. z 1949 r., Nr 42, poz. 316.
22.
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 18 marca 1954 r. w sprawie trybu postępowania przy weryfikacji praw emerytalnych, Dz. U. z 1954 r., Nr 12, poz. 42.
23.
Uchwała sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 25 lipca 2008 r. w sprawie uczczenia pamięci funkcjonariuszy Policji Państwowej II RP, MP 2008 r., Nr 56, poz. 503.
24.
Ustawa z 11 grudnia 1923 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszów państwowych i zawodowych wojskowych, Dz. U. z 1923 r., Nr 6, poz. 46.
25.
Ustawa z dnia 11 grudnia 1924 r. o przyznawaniu darów z łaski, Dz. U. z 1925 r., Nr 2, poz. 10.
26.
Ustawa z dnia 29 stycznia 1930 r. w sprawie zmiany ustawy z dnia 11 grudnia 1924 r. o przyznawaniu darów z łaski, Dz. U. z 1930 r., Nr 17, poz. 122.
27.
Ustawa z dnia 1 lipca 1949 r. o zmianie niektórych przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszów państwowych i zawodowych wojskowych, Dz. U. z 1949 r., Nr 42, poz. 304.
28.
Ustawa z dnia 1 lipca 1949 r. o zmianie niektórych przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszów państwowych i zawodowych wojskowych, Dz. U. z 1949 r., Nr 42 poz. 304.
29.
Ustawa z dnia 11 września 1956 r. o zmianie przepisów dekretu o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin, Dz. U. z 1956 r., Nr 43, poz. 199.
30.
Zarządzenie nr. 88 Prezesa rady Ministrów z dnia 29 kwietnia 1952 r. w sprawie zakończenia działalności Komisji Rehabilitacyjnej dla osób, które były zatrudnione w czasie okupacji niemieckiej w policji państwowej (tzw. granatowej) i w straży więziennej, M. P. z 1952 r., A-38 557.