Destrukcja dzieł sztuki
a prawo w ujęciu historycznym
Więcej
Ukryj
1
adiunkt w Katedrze
Kuratorstwa i Teorii Sztuki i prorektor Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu
Data publikacji: 17-12-2019
Studia Politologiczne 2018;50
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Niniejszy artykuł stanowi próbę przyjrzenia się zagadnieniu destrukcji dzieł
sztuki regulowanej przez prawo w różnych okresach historycznych. Przegląd ten
ma na celu wykazanie ciągłości problemów związanych z koniecznością określenia
prawnego statusu dzieł sztuki dawnej w okresie przejściowym pomiędzy systemami
polityczno-społecznymi. Opracowanie zwraca również uwagę na związki pomiędzy
prawem, trwałością dzieł sztuki, a zmianą zapatrywań na role religii jako regulatora
stosunków społecznych. Dodatkowo artykuł ten zarysowuje historyczne przemiany
sposobu prawnej regulacji dzieł sztuk wizualnych. Wykazuje również łączność
współczesnych sporów o wizerunki ze wcześniejszymi przemianami religijnymi na
kontynencie europejskim.
INFORMACJE O RECENZOWANIU
Sprawdzono w systemie antyplagiatowym
REFERENCJE (44)
1.
Alchermes J., Spolia in Roman Cities of the Late Empire: Legislative Rationales and Architectural Reuse, „Dumbarton Oaks Papers” 1994, vol. 48.
2.
Beck H.G., Senat und Volk von Konstantinpel. Probleme der byzantinischen Verfassungsgeschichte, München 1966.
3.
Belting H., Obraz i kult. Historia obrazu przed epoką sztuki, Gdańsk 2012.
4.
Brock B., Der byzantinische Bilderstreit, [w:] M. Warnke (red.), Bildersturm. Die Zerstörung des Kunstwerkes, München 1973.
5.
Caspar E., Papst Gregor II und der Bilderstreit, „Zeitschrift für Kirchengeschichte” 1933, nr 52.
6.
Chamberlain K., War and Cultural Heritage, Leicester 2004.
7.
Cieślińska-Lobkowicz N., Zwrot dóbr kultury w stosunkach polsko-niemieckich ostatniego dziesięciolecia, [w:] G. Czubek, P. Kosiewski (red.), Przemieszczone dobra kultury. Przypadek Europy Zachodniej i problemy państw Europy Środkowej i Wschodniej w XX wieku, Warszawa 2004.
8.
Davis N., Europa, Kraków 2000.
9.
Droste M., A German Bauhaus? End of the Bauhaus, [w:] Tenże: Bauhaus Archiv 1919–1933, Taschen 2002.
10.
Durozoi G. (red.), Słownik sztuki XX wieku, Warszawa 1998.
11.
Etlin R.A., Art, Culture and Media under the Third Reich, Chicago 2002.
12.
Fischer-Defoy Ch., Kunst. Macht. Politik. Die Nazifizierung der Kunst- und Musikhochschulen in Berlin, Berlin 1988.
13.
Freedberg D., Potęga wizerunków. Studia z historii i teorii oddziaływania, Kraków 2005.
14.
Frey S., Die Auktion in der Galerie Fischer in Luzern am 30 Juni 1939 – ein Ausverkauf der Moderne aus Deutschland, [w:] E. Blume, D. Scholz (red.), Uberbruckt: Asthetische Moderne und Nationalsozialismus, Kolonia 1998.
15.
Gauer H., Texte zum byzantinischen Bilderstreit. Der Synodalbrief der drei Patriarchen des Ostens von 836 und Seine Verwandlung in sieben Jahrhunderten, Frankfurt am Main 1994.
16.
Greene C.M., Alexandre Lenoir and the Musée Des Monuments Français during the French Revolution, „French Historical Studies” 1981, nr 12.
17.
Gołomsztok I., Totalitarian Art in the Soviet Union, the Third Reich, Fascist Italy and the People’s Republic of China, Londyn 1990.
18.
Grégoire H., Rapport sur les destructions opérées par le Vandalisme et les moyens de le réprimer, Paris 1794.
19.
Händler G., Epochen karolingischer Theologie. Eine Untersuchung über die Karolingischer Gutachten zum byzantinischen Bilderstreit, Berlin 1958.
20.
Haskell F., History and Its Images: Art and the Interpretation of the Past, Londyn 1993.
21.
Hinz B., Die Malerei im deutschen Faschismus. Kunst und Konterrevolution, Monachium 1974.
22.
Huener J., Nicosia F.R., The Artist in Nazi Germany. Continuity, Conformity, Change, University of Vermont 2006.
23.
Idzerda S.J., Iconoclasm during the French Revolution, „The American Historical Review” 1954, vol. 60, no. 1.
24.
Kennedy E., A Cultural History of the French Revolution, Binghamton, New York 1989.
25.
Kodeks Teodozjusza. Księga Szesnasta, tłum. A. Caba, oprac. M. Ożóg, M. Wójcik, seria Synody i Kolekcje Praw, tom VII, Kraków 2014.
26.
Krannich T., Schubert Ch., Sode C., Die ikonoklastische Synode von Hiereia 754, „Studien und Texte zu Antike und Christentum” 2002, nr 15.
27.
Lenoir A., „Foreword” to the Historical and Chronological Description of the Monuments of Sculpture 1795/7, [w:] Ch. Harrison, P. Wood, J. Gaiger (red.), Art in Theory 1648–1815: An Anthology of Changing Ideas, Blackwell Publishers 2000.
28.
McClellan A., Inventing the Louvre. Art, Politics and the Modern Museum in Eighteen Century Paris, Berkeley 1999.
29.
McClellan A., Nationalism and the Origins of the Museum in France, [w:] G. Wright (red.), The Formation of National Collections of Art and Archeology, Waszyngton 1996.
30.
Pelikan J., Tradycja chrześcijańska. Historia rozwoju doktryny. Tom IV: Reformacja Kościoła i dogmatów (1300–1700), Kraków 2010.
31.
Petropoulos J., Art as Politics in the Third Reich, Univ. of North Carolina 1999.
32.
Poulot D., Revolutionary „Vandalism” and the Birth of the Museum: The Effects of a Representation of Modern Cultural Terror, [w:] S. Pearce (red.), Art in Museums, „New Research in Museum Studies” 1995, nr 5.
33.
Prolingheuer H., Hitlers fromme Bilderstürmer, Kolonia 2001.
34.
Saradi H., The Use of Ancient Spolia in Byzantine Monuments: The Archaeological and Literary Evidence, „International Journal of the Classical Tradition” 1997 (Spring), vol. 3, nr 4.
35.
Sax J.L., Heritage Preservation as a Public Duty: The Abbé Grégoire and the Origins of an Idea, „Michigan Law Review” 1989, nr 88.
36.
Schrieber K.-F. (red.), Das Recht der Reichskulturkammer. Sammlung der für den Kulturstand geltenden Gesetze und Verordnungen, der amtlichen Anordnungen und Bekanntmachungen der Reichskulturkammer und ihrer Einzelkammern. 2 Bände, Berlin 1943.
37.
Schuster P.K., Die Kunststadt München 1937. Nationalsozialismus und Entartete Kunst, Monachium 1987.
38.
Seidel B., Jenkner S. (red.), Wege der Totalitarismusforschung, Darmstadt 1974.
39.
Steinweis A.E., Art, Ideology and Economics in Nazi Germany: The Reich Chambers of Music, Theater and the Visual Arts, New York 1996.
40.
Struwe M., Nationalsozialistischer Bildersturm. Funktion des Begriffs, [w:] M. Warnke, Bildersturm. Die Zerstörung des Kunstwerkes, Monachium 1973.
41.
Tatarkiewicz W., Historia estetyki, t. II, Warszawa 2009.
42.
Warnke M. (red.), Bildersturm, München 1974.
43.
Zeidler K., Prawo ochrony dziedzictwa kultury, Warszawa 2007.
44.
Zmierczak M., Historia doktryn polityczno-prawnych, Poznań 2008.