TRANSFORMATIONS IN THE MECHANISMS OF GOVERNMENT IN POLAND AFTER 1989
Więcej
Ukryj
1
доктор Института политических наук Варшавского университета.
Data publikacji: 28-12-2019
Studia Politologiczne 2013;30
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
In Poland, the process of departing from concentrated state power typical of the communist
countries began in 1989. It was triggered by the Round Table agreement. Unexpectedly,
the collapse of the communist authorities was hastened by the results of June elections to the Sejm and the Senate. They pointed out the scale of the nation’s disappointment in
the communist rule, the effect of which was that in autumn of 1989 the government was
formed for the first time in a few tens of years dominated by the political opposition.
The process of political, economic and social changes got deeper, including the change
of the political axiology of a communist state in December 1989 into the one adequate
for a democratic state of law.
Transformations in the political structures of citizens overlapped the transformations in
the system of the state power. The opposition, originally united around the “Solidarity”
trade union, split right after the breakthrough of 1989 into political parties typical of
contemporary states, with the characteristic multitude of opposing views and ambitions,
which blocked the possibility of working out a constitutional compromise by the main
participants in political relations, with simultaneous existence of legal solutions that did
not adjust the political reality. As a result of seeking a temporary modus vivendi, in 1992
the so-called Small Constitution was accepted. It was not until 1997 that a constitutional
agreement was concluded in the Parliament, the effect of which was the passage of
a new, now binding Constitution. The Constitution from 2 April 1997 provides for the
mechanisms of government proper for a rationalized system of parliamentary-cabinet
system, with a simultaneous emphasis on the special role of Prime Minister as the actual
head of the government. As such, it works in the process of its application.
REFERENCJE (19)
1.
R. Chruściak, Przygotowanie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. – przebieg prac parlamentarnych, Warszawa 1997.
2.
A. Dudek, Historia polityczna Polski 1989-2005, Kraków 2007.
3.
J. Jaskiernia, Parlamentaryzm III RP: aksjologia konstytucyjna a dylematy polityki ustrojowej, [в:] T. Mołdawa, J. Szymanek, M. Mistygacz (ред.), Parlamentarny system rządów. Teoria i praktyka, Warszawa 2012.
4.
P. Kowal, Koniec systemu władzy, Warszawa 2012.
5.
M. Kruk, Funkcja kontrolna Sejmu RP, Warszawa 2008.
6.
M. Kruk, System rządów w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 roku, [в:] W. Skrzydło, R. Mojak (ред.), Ustrój polityczny Rzeczypospolitej Polskiej w nowej konstytucji z 2 kwietnia 1997 roku, Lublin 1998.
7.
A. Materska-Sosnowska, Okrągły Stół po dwudziestu latach. Stan dyskusji politycznej, „Studia Politologiczne” vol. 15.
8.
M. Mistygacz, Okrągłostołowy kontrakt społeczny: założenia, cele, skutki, „Studia Politologiczne” 2009, vol. 15.
9.
T. Mołdawa, Parlament w systemie władz naczelnych Rzeczypospolitej, [в:] R. Chruściak, T. Mołdawa, K.A. Wojtaszczyk, E. Zieliński, Polski system polityczny w okresie transformacji, Warszawa 1995.
10.
Т. Мołdawa, The Constitution of the Republic of Poland, [в:] S. Sulowski (ред.), The Political System of Poland, Warsaw 2007.
11.
P. Sarnecki, A. Szmyt, Z. Witkowski (ред.), The Principles of Basic Institutions of the System of Government in Poland, Warsaw 1999.
12.
T. Słomka, Prezydent Rzeczypospolitej po 1989 roku. Ujęcie porównawcze, Warszawa 2005.
13.
W. Sokolewicz, Polska droga ku demokratycznej konstytucji (1989-1997), „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Handlu i Prawa im. R. Łazarskiego, Seria: Prawo” 2003, № 8.
14.
W. Sokolewicz, The Influence of External Factors on the Consolidation of Liberal Democracy in Poland. The Constitutional Dimension, [в:] G. Mangott, H. Waldrauch, S. Day (ред.), The International Dimension: Hungary, Poland, Spain, Baden-Baden 2000.
15.
J. Szymanek, Elementy racjonalizacji w konstrukcji parlamentarnego systemu rządów: analiza rozwiązań zawartych w Konstytucji RP, [в:] T. Mołdawa, J. Szymanek, M. Mistygacz (ред.), Parlamentarny system rządów. Teoria i praktyka, Warszawa 2012.
16.
J. Szymanek, Parliament (the Sejm and the Senate): status, structure and organization, procedures, functions and powers, [в:] S. Sulowski (ред.), The Political System of Poland, Warsaw 2007.
17.
J. Zaleśny, Dynamika procedur interpelacyjnych. Doświadczenia okresu transformacji w wymiarze wertykalnym, [в:] M. Kruk, J. Wawrzyniak (ред.), Transformacja ustrojowa w Polsce 1989–2009, Warszawa 2011.
18.
J. Zaleśny, Odpowiedzialność konstytucyjna w prawie polskim okresu transformacji ustrojowej, Toruń 2004.
19.
J. Zaleśny, Partycypacja głowy państwa w ostatnich etapach procesu legislacyjnego, Warszawa 1999.