PL EN RU
„Nowa ekonomia polityczna”, czyli powrót ekonomii politycznej w analizie funkcji państwa w realnym kapitalizmie
 
Więcej
Ukryj
1
dr hab. nauk humanistycznych w zakresie nauk o polityce, profesor nadzwyczajny Uniwersytetu Warszawskiego
 
 
Data publikacji: 23-12-2019
 
 
Studia Politologiczne 2015;37
 
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
W artykule ukazuje się ideologiczne podstawy programu politycznego, którego celem jest dalsze ograniczanie funkcji państwa w gospodarce oraz jako instrumentu kierowania życiem społecznym. Podstaw tych dostarcza ekonomia głównego nurtu oraz rozwijana na jej gruncie „nowa ekonomia polityczna”. Postuluje ona ewolucję procesu rządzenia pod szyldem governance. Państwo powinno ograniczyć się do sterowania (steering) wiosłowanie zaś (rowing) powinno pozostawić innym podmiotom, zwłaszcza organizacjom społeczeństwa obywatelskiego. Hasło to stało się nośnym wytrychem ideologicznym technoliberalizmu. Jednak program ten pomija realne trudności rządzenia, które przynosi globalny kapitalizm, m.in., konieczność współdziałania państw dla opracowania brzegowych warunków korzystania z globalnego ekosystemu i siły roboczej. Ponadto w triadzie rynek, państwo, społeczeństwo obywatelskie to ostatnie jest w dalszym ciągu społeczeństwem klasowym, a tym samym osią jego organizacji i funkcjonowania jest konflikt przemysłowy. Państwo narodowe wciąż jest jedynym realnym instrumentarium kształtowania losu zbiorowego danej wspólnoty polityczno-obywatelskiej. Musi więc być państwem dystrybucyjnym, protektywnym, produktywnym i rozwojowym. Państwo jednak samo nie jest przejrzyste, wytwarza dodatkowe koszty swojego funkcjonowania. Tworzy bowiem ład regulacyjny, którego funkcjonowanie obciąża społeczeństwo kosztami transakcyjnymi. Funkcjonowanie państwa w tych warunkach umożliwia firmom, grupom interesu pogoń za rentą polityczną. Wyzwaniem praktycznym nie jest więc w tej sytuacji tworzenie państwa taniego, lecz państwa, które efektywnie wykorzystuje publiczne fundusze dla realizacji celów dyktowanych racjonalnością makrospołeczną. Do tego jednak potrzebna jest sprawna kontrola biurokracji państwowej i personelu politycznego państwa.
INFORMACJE O RECENZOWANIU
Sprawdzono w systemie antyplagiatowym
 
REFERENCJE (19)
1.
G. Arrighi, The Long Twentieth Century. Money, Power and the Origins of Our Times, London 1994.
 
2.
J. M. Buchanan, R. A. Musgrave, Finanse publiczne a wybór publiczny. Dwie odmienne wizje państwa, Warszawa 2005.
 
3.
J. Hausner, Zarządzanie publiczne, Warszawa 2008.
 
4.
G. Kołodko, Wędrujący świat, Warszawa 2008.
 
5.
C. Crouch, Post-democracy, Cambridge 2004.
 
6.
W. A. Niskanen, Bureaucrats and Politicians, „Journal of Law and Economics” 1975, nr 3.
 
7.
B. Ollman, What is Political Science? What Should it Be?, „New Political Science” 2000, vol. 22, nr 4.
 
8.
D. Ost, Klęska „Solidarności”. Gniew i polityka w postkomunistycznej Europie, Warszawa 2007.
 
9.
R. A. W. Rhodes, Nowe współzarządzanie publiczne: rządzenie bez rządu, „Zarządzanie Publiczne” 2010, nr 4.
 
10.
D. Rodrik, Jedna ekonomia, wiele recept. Globalizacja, instytucje i wzrost gospodarczy, Warszawa 2011.
 
11.
A. Rychard (red.), Strukturalne podstawy demokracji, Warszawa 2008.
 
12.
J. E. Stiglitz, Ekonomia sektora publicznego”, Warszawa 2004.
 
13.
S. Strange, The Retreat of the State. The Diffusion of Power in the World Economy, Cambridge 1999.
 
14.
J. Tittenbrun, Gospodarka w społeczeństwie. Zarys socjologii gospodarki i socjologii ekonomicznej w ujęciu strukturalizmu socjoekonomicznego, Poznań 2012.
 
15.
L. Tsoulfidis, Economic theory in historical perspective, „The Journal of Economic Analysis” 2011, vol. II, issue 1.
 
16.
J. Wilkin (red.), Jakość rządzenia w Polsce. Jak ją badać, monitorować i poprawiać?, Warszawa 2013.
 
17.
J. Wilkin (red.), Teoria wyboru publicznego. Wstęp do ekonomicznej analizy polityki i funkcjonowania sfery publicznej, Warszawa 2005.
 
18.
O. Williamson, Ekonomiczne instytucje kapitalizmu. Firmy, rynki, relacje kontraktowe, Warszawa 1998.
 
19.
E. R. Wolf, Europa i ludy bez historii, Kraków 2009.
 
ISSN:1640-8888
Journals System - logo
Scroll to top